Trading artikels

Elke trader benadert de markten op een unieke manier die bij zijn persoonlijkheid en zijn middelen past. En toch zijn er universele eigenschappen die men bij bijna alle succesvolle traders terugvindt. Een goede reden dus om deze eigenschappen even te bekijken:

We zijn er ons van bewust dat er heel veel „gouden regels“ bestaan die je kan volgen als trader. Maar toch, als je interviews met bekende en succesvolle traders leest duikt bijna altijd hetzelfde advies op. Dit is geen toeval. In feite is er weinig nieuws te vermelden in de werking, dus de psychologie, van de markten. De structuur en volatiliteit in de markten kan veranderen maar traders maken altijd dezelfde fouten en daarom zijn deze tips universeel. Ze zijn wellicht binnen 20 of 50 jaar nog steeds geldig.

De schrijver van dit boek, Andrew Aziz, promoveerde aan de University of British Columbia als ingenieur in de scheikunde en werkte als onderzoeker en wetenschapper. Toen hij in het kader van de financiële crisis de gevreesde woorden: “We kunnen u niet meer gebruiken” te horen kreeg, vroeg hij zich af: wat nu? Met dezelfde vastberadenheid die leidde tot zijn succes aan de universiteit en in de industrie, begon Aziz de aandelenmarkten te bestuderen. 

Zijn ervaringen noteerde hij in tot nu toe drie innovatieve boeken. 

"Verhandel wat je ziet, niet wat je denkt" behoort ondertussen tot de lijst met de beste raad voor nieuw beginnende traders. Maar de spreuk "Verhandel wat je ziet" is ook de titel van een standaardwerk voor traders, namelijk "Trade what you see". Het is geschreven door Larry Pesavento en Leslie Jouflas. Larry Pesavento is lid van de National Futures Association en de Securities and Exchange Commission (SEC) en voormalig lid van de Chicago Mercantile Exchange (CME). Leslie Jouflas handelt in aandelen en opties op aandelen, futures en grondstoffen.

Nison “ontdekt” de candlesticks

De Amerikaanse beursauteur Steve Nison publiceerde in 1989 voor het eerst (buiten Japan) een artikel van twee pagina´s over Japanse Candlesticks.  Niemand kon vermoeden dat deze techniek ooit de standaard-methode in bijna elke charting-software zou worden. Voor 1991 werkte bijna iedereen met barcharts of gewoon met lijngrafieken. Alhoewel de Candlesticks-methode in Japan al eeuwen bestond was er blijkbaar nog niemand op het idee gekomen dit grafiek-type in de westerse wereld te introduceren.

De oudste grafieksoort

De geschiedenis van de candlesticks reikt tot in de zestiende eeuw. Japanse beurshandelaren tekenden toen al het gedrag van de prijs voor rijst in de vorm van candlestick-patronen. Deze zijn dus ouder dan de westerse vormen, de lijngrafieken en de staafgrafieken. Vermoedelijk zijn ze de oudste manier om de historiek van een markt weer te geven. Niemand weet trouwens hoe ze zijn ontstaan.

Candlesticks vertellen een verhaal

De essentie van de koersbeweging

In de beeldtaal van de Japanse Candlesticks neemt de doji een bijzondere plaats in. In het inleidend artikel over candlesticks hebben we reeds vermeld dat in Japan het lichaam van de candle de essentie van de koersbeweging uitdrukt. Lange witte candles duiden dus zonder twijfel op grote interesse van de kant van de kopers. Lange zwarte candles visualiseren dan weer de macht van de beren.

De trend zwakt af

Een kleine candle duikt op …

Drie zwarte kraaien

De Japanse candlestick-beeldtaal blijkt onuitputtelijk te zijn als het gaat om patronen en fenomenen op een grafiek te identificeren en te beschrijven. Ze maken het een trader een heel stuk gemakkelijker om zich te oriënteren in de jungle van de beurs. Één van deze spreekwoordelijke patronen heet “de drie zwarte kraaien”, een beeld dat wat duidelijkheid betreft niets te wensen overlaat. Dit onheilspellend teken laat niets goeds vermoeden.

Slecht nieuws heeft vleugels..

Hoe meet je volatiliteit?

Één van de moeilijkste lessen voor een beginnende trader is het besef dat op de beurs niet het verleden of het heden maar wel de toekomst wordt verhandeld. Duidelijker uitgedrukt: de verwachting van de marktdeelnemers van hoe de toekomst er zou kunnen uitzien. Dit geldt zeker voor nieuws over specifieke aandelen. Maar ook de publicatie van belangrijke economische indicatoren is iets wat elke trader in het oog moet houden.

Welk is het meest winstgevende systeem?

Hoge RRRs betekenen niet per se hoge winst

In het eerste artikel in deze reeks hebben we kritiek geformuleerd op het vaak geuitte advies "handel alleen trades met een hoog RRR." Deze kritiek is gebaseerd op de ervaring dat hoe hoger het koersdoel wordt gezet hoe minder waarschijnlijk het is dat dit koersdoel in de praktijk zal worden gehaald. De zogenaamde hoge RRRs blijken dan in werkelijkheid eerder bescheiden, vaak ook in slechte RRRs te resulteren.

De RRR kritisch bekeken

We hebben in de eerste twee artikelen in deze reeks het concept van de risico-reward ratio kritisch beschouwd. Het belangrijkste bezwaar was dat de verwachte koersdoelen vaak niet worden bereikt. Ofwel wordt de stop geraakt of de trader moet zijn positie met een lagere winst sluiten dan hij aanvankelijk had gehoopt. Dit leidt tot een vertekening van de verwachte CRVs en eventueel tot een verlieslatend handelssysteem.

Willekeurig traden

RRR verslechtert bij winstgevende trades

De RRR verslechtert

Het voortschrijdend gemiddelde

Voortschrijdende gemiddelden zijn één van de belangrijkste instrumenten in de technische analyse. In principe worden ze vooral ingezet in de constructie van trendfollowing-strategieën . Ze worden echter ook in heel wat indicatoren en oscillatoren gebruikt of zijn er gewoon de basis van. Het grote voordeel van een voortschrijdend gemiddelde voor een trader is natuurlijk de eenvoud. U ziet onmiddellijk of een aandeel zich in een opwaartse beweging of in een neerwaartse beweging bevindt. En dat is al heel wat.

Welk trader-type?

Een risicomanagementplan lijkt sommige traders misschien wat saai ten opzichte van de verwachtingen en de daadwerkelijke opbrengsten. Maar als je dit thema verwaarloost, kan het de handel en zijn succes schaden. De grootste waarde van het risicomanagementplan is de bescherming en de langdurige groei van de effectenrekening. Hier volgen enkele belangrijke regels die je altijd moet onthouden, of je nu een daytrader bent of alleen maar investeert in aandelen:

1. 1.    Positiegrootte is belangrijk

Hier volgen 5 regels waaraan elke trader zich moet houden om succes te boeken met futures-trading:

1. Bij een enkele trade zet je niet meer dan 1-2% van je rekening op het spel.

2. Maak steeds gebruik van een stop-loss om je rekening te beschermen.

3. Van zodra je merkt dat de trade niet loopt zoals je had verwacht, stap je eruit.

4. Zorg ervoor dat het nooit tot een Margin Call komt.

5. Pas de positiegrootte aan om te voldoen aan regel 1.

Er bestaat een gouden regel voor beleggers, die beschrijft dat je allereerst je kapitaal moet veiligstellen. Zorg ervoor dat je niet eerst geld verliest, of probeer dat toch tenminste, en probeer dan om winst te maken. Dat is risicomanagement. Maar het kan efficiënter zijn als de trader zich aan enkele eenvoudige tips houdt.

3 fouten die zich kunnen voordoen als traders geen risicomanagementplan hebben

5 gedragspatronen die je risicomanagementplan alleen maar kunnen schaden

Interessante voortzettingspatronen

Driehoeken worden in de technische analyse meestal als voortzettingspatronen beschouwd. Daar is ook een goede reden voor. Nadat de koersen bijvoorbeeld fors gestegen zijn, komen ze vaak een tijdje tot rust. Het is alsof de markt even moet adem halen en nieuwe kracht putten voor de opmars wordt verdergezet. Dit geldt natuurlijk ook voor dalende koersen.

De koersen komen tot rust

Een tradingvoordeel

Een tradingvoordeel is simpel uitgedrukt een bepaald patroon van waaruit in verloop van tijd een goed geplande aanpak kan worden ontwikkeld en waarmee de trader winstgevend kan handelen. Niet alle tradingstrategieën blijven geheim. Er zijn zeer doeltreffende strategieën die op websites of in boeken gedeeld worden. Maar als het rendabel en erg bekend is, verdwijnt het voordeel jammer genoeg snel.

Een eigen methode ontwikkelen

Elke vorm van kennis gebruiken

In het vorige artikel hebben we gekeken naar de manieren om je eigen patroon te vinden en het voor je eigen trading te gebruiken. In dit artikel gaan we kijken naar een andere manier om de kennis uit te breiden en de strategie verder te ontwikkelen, en in het bijzonder het Domain Expertise. Het verschil tussen een trader die het break-even point bereikt of een trader die in de winstzone komt, is maar een klein verschil. Elke kleine stap brengt de trader verder.

Wat is Domain-Expertise?

De waarschijnlijkheid van een systeem

Flexibel en gedisciplineerd zijn

Trailing-stops effectief gebruiken

In het vorige artikel hebben we twee veel voorkomende fouten bij stops behandeld, en hoe de trader kan voorkomen dat ze vroegtijdig uit de markt worden gehaald. In dit artikel kijken we naar geschikte trailing-stop methoden voor verschillende soorten trades. De meeste traders hebben de ervaring dat een trailing-stop hun posities precies op het moment uit de markt haalt, wanneer ze eigenlijk zouden moeten bijkopen. Trailing-stops passen gewoon niet bij elke trade. Hier zijn enkele richtlijnen:

Het bullish engulfing candlestick patroon

De eerste candlestick formatie die we bekijken wordt als bullish engulfing patroon omschreven en doet zich vooral voor wanneer de markt zich in een opwaartse trend bevindt en men optimistisch (bullish) is dat de trend zich met hogere highs en hogere lows zal voortzetten. Dit patroon kan zich in elke periode voordoen, maar hoe langer de periode, hoe betrouwbaarder.

De bullishe hamer

Het bearish engulfing candlestick patroon

Het bearish engulfing candlestick patroon is nog een geliefde candlestick formatie waar je voordeel uit kan halen als de markt zich in een neerwaartse trend bevindt en de trader verwacht dat de prijs nog verder zal dalen, waardoor hij de trend wil verhandelen. Het patroon kan in elke tijdspanne gebruikt worden, maar in ons voorbeeld maken we gebruik van de daggrafiek en de lichte ruwe olie futures.

Afbeelding 1: ruwe olie futures, daggrafiek

De bullish harami candelstick

De bullish harami candlestick is nog een duidelijk signaal voor de potentiële omkeer van een neerwaartse trend en kan gebruikt worden om het tijdstip voor een langdurigere positie te bepalen. Het fundamentele principe dat aan de grondslag van deze candlestick ligt, is dat de trend is afgezwakt en dat het tijd wordt dat de markt zich in de tegenovergestelde richting gaat ontwikkelen.

Voorwaarden voor een signaal

Het morning star candlestick patroon

De zoekende trader...

Steeds meer traders maken gebruik van geautomatiseerde handel

De geautomatiseerde handel wordt meer en meer gebruikt door traders wereldwijd, en dit heeft zo zijn redenen. Eigenlijk is een geautomatiseerd handelssysteem niet meer dan een softwaretoepassing, geprogrammeerd op basis van een aantal regels en parameters. Of geautomatiseerde handelssoftware je opbrengst al of niet verhoogt, is meestal afhankelijk van de speciale handelsregels en -parameters die de ontwikkelaar in het systeem heeft geprogrammeerd.

Had ik tien jaar geleden maar Apple gekocht…

Intraday trendfollowing vs. Lange-termijn trendfollowing

Er zijn veel manieren om beurstrends te identificeren. Meestal zijn ze weliswaar gebaseerd op systematische methoden om trends op lange termijn te volgen, die zich ontwikkelen over een periode van maanden of jaren. Intraday trendfollowing kan daarentegen ook zeer winstgevend zijn, maar het vereist een andere benadering. Lange-termijn handelsstrategieën zijn normaal gezien gebaseerd op veel kleine verliezers en enkele grote winsten.

De juiste cyclus of het juiste timeframe volgen

We hebben uit de laatste bijdrage geleerd dat trends voorbereid moeten worden om zich te kunnen ontwikkelen. Er zijn tijden die geschikt zijn om trendvolgende trades aan te gaan, en ook tijden waarin je beter afwacht of zelfs tegen de trend in handelt. Het verschil tussen slagen en mislukken bij discretionair traden ligt hem vaak in het feit of iemand de discipline heeft om uit de markt weg te blijven bij ongunstige omstandigheden.

Stuw

Entry-strategieën

Elk grafiek-type is anders

Het grote beeld

Het voordeel van de discretionaire handelaar

Mean-reversion-trading biedt handelaren talrijke kansen met hoge winstmarges. Daghandelaren staan vaak voor de uitdaging dat de systematische aanpak het moeilijk heeft op de kortere timeframes. In dit geval is een discretionaire aanpak vereist. In deze reeks van artikelen bekijken we de centrale aspecten van mean-reversion-trading, namelijk het bepalen van handelskansen, koersdoelen en entries.

Wanneer keren de koersen terug naar hun gemiddelde waarde?

Werken met koersdoelen

Kansen en risico's afwegen

De vorige twee artikels hebben ons aangetoond waar mean-reversion-trading kan worden ingezet en hoe de trader zijn koersdoel kan bepalen. In deze bijdrage bekijken we de criteria waarmee de trader rekening moet houden voordat hij een trade aangaat. Bij mean-reversion-trading kan men zich minder veroorloven dan bij momentum-trading en trend following.

Risicomanagement en valkuilen die de trader beter vermijdt

In het laatste artikel van deze reeks bekijken we het risicomanagement en enkele valkuilen die bij gebruik van mean-reversionstrategieën vermeden moeten worden.

Risicomanagement

Omkeercandles: een eenvoudig maar sterk patroon

De trend volgen

De inside bar en de false breakout strategie

Omkeercandles: filter- en instaptechnieken

Tijdens het handelen kom je veel omkeercandles (pin bars) tegen. Maar je moet er rekening mee houden dat niet alle omkeercandles nuttig zijn. Daarom is het belangrijk dat de trader de ideale omkeercandles uitfiltert om een maximaal succes te bereiken.

Afbeelding 1: goede omkeercandles uitfilteren

Handelen met price action confluence

Volgens het woordenboek betekent het Engelse woord "confluence" samenvloeiing. "Het samenkomen of -vloeien, ontmoeten of verzamelen op een plaats". Deze betekenis past bij onze price action trading strategie. Als meerdere price action factoren op een punt op de grafiek samenkomen, steunen ze de besluitvorming voor een entry in de handel. Hoe dichter de concentratie van de factoren, hoe groter de kans op een succesvolle trade.

We bekijken twee voorbeelden ter verduidelijking:

Alweer uitgestopt!

We hebben in het eerste artikel van deze reeks de neiging van tal van traders hun posities voortdurend op te volgen als contraproductief beschreven. De trader opent een positie met een limiet-order, die door een OCO-order wordt begeleid. Hij kan zich dan op andere activiteiten concentreren en er op vertrouwen dat de zorgvuldigheid in de selectie van zijn trades vroeg of laat een rendement zal opleveren.

USD/CHF 4 uur-grafiek

Trades zorgvuldig kiezen

We hebben in deel 2 van deze reeks artikelen een trade in het valutapaar USD/CHF gepresenteerd. Deze leek ons kansrijk als gevolg van gunstige technische signalen. Natuurlijk kan ook een dergelijke trade worden uitgestopt.  Maar, dankzij een grote zorgvuldigheid in de selectie van zijn posities, verhoogt de trader zijn kans op succes aanzienlijk.

Kans- risico-verhouding toetsen

Juist begrip maakt stressvrij traden mogelijk

In artikel 3 van deze reeks over swingtrading hebben we het principe van de kans-risico-verhouding beschreven. Het juiste begrip van dit principe is essentieel voor een stressvrije handel. Wie echt begrijpt dat je bij een constante RRR slechts een hitrate van 34% nodig hebt om winstgevend te kunnen traden bevrijdt zich van de dwangmatige behoefte de posities voortdurend op te volgen.

Geen invloed op het marktgebeuren

Concreet plan in 7 stappen

1. De rustige observatie van enkele markten

Deze swingtrading-methode houdt zich vooral bezig met een aantal belangrijke markten. Aandelen zijn ook mogelijk, maar het aandelen-universum is zo uitgebreid dat de trader in de verleiding kan komen om te veel grafieken tegelijkertijd te bestuderen. Ook hier geldt: less is more.

Een enorme uitdaging

Consistentie in Trading

Er zijn traders die in staat zijn om over een lange periode (weken en zelfs maanden) zeer winstgevend te handelen. Het lijkt alsof ze de ene winstgevende trade na de andere produceren. En dan gebeurt het. Met één of enkele transacties vernietigen ze de opgebouwde winst. Deze labiliteit is moeilijk te overwinnen, maar de vaardigheid dit te doen is noodzakelijk om te bereiken wat consistentie in trading wordt genoemd.

Blijf bij een eenmaal gekozen strategie

Positieve houding

We hebben in deze artikel-reeks over succesfactoren in trading aangehaald  waarom de innerlijke houding van de trader van cruciaal belang is voor het succes. Dit behelst natuurlijk een positieve attitude en een onwrikbaar geloof in jezelf. In het tweede artikel over consistentie hadden we het over het belang van positieve gewoontes die consistente trading-resultaten eerst mogelijk maken.

De wereld is mijn waarneming van haar

Een belangrijke component ontbreekt ..

Nadat een trader verschillende accounts heeft vernietigd rijpt misschien het inzicht dat na de uitgebreide studie van de markten, na al de ervaringen met verschillende strategieën en na al de halfslachtige pogingen, consistentie in de handel te bereiken, nog steeds een belangrijke component in de puzzel ontbreekt. Bij heel wat handelaren heet deze component eenvoudig: discipline.

Kijk naar je track-record

Zelfstandig en autonoom

We hebben in de vorige vier artikelen een aantal eigenschappen beschreven die een trader nodig heeft om op lange termijn succes op de markten te kennen. Discipline, consistentie, een positieve attitude en een onwankelbaar geloof in jezelf zijn onderdelen van deze succes-parameters. Al deze eigenschappen behoren uiteindelijk tot het karakter van een persoon die als zeer zelfstandig en onafhankelijk kan worden omschreven.

Omgaan met onzekerheden

Manager wordt trader

Aandelen nog steeds interessant

In tijden van lage rente worden beleggers geconfronteerd met het probleem dat ze risico´s moeten nemen als ze nog rendement willen genereren. Met wat vroeger "veilige activa" genoemd werd is dit nauwelijks of niet meer te bereiken. Het is dan ook geen toeval dat bedrijfsobligaties, onroerend goed, maar ook aandelen het goed deden in de afgelopen jaren. Als gevolg van de nog steeds lage rente zouden ze dat ook in de nabije toekomst kunnen doen. Daarover zijn het weliswaar niet alle, maar veel beleggingsspecialisten eens.

De positietrader

Lage volatiliteit is van alle tijden

De klacht is niet nieuw. De lage volatiliteit in de financiële markten van de afgelopen jaren heeft ertoe geleid dat sommige handelaren hun strategieën hebben moeten aanpassen. Sommigen hebben zelfs de handel helemaal ingesteld. Om het probleem te illustreren volstaat een kijkje op de meest populaire volatiliteits-index, de VIX, die de verwachte volatiliteit van de Amerikaanse beursindex S&P500 tot uitdrukking brengt.

VIX, 2002-2016

Regels voor het traden van volatiliteitsarme markten

Twee instrumenten in omgang met lage volatiliteit

Trading is een business

Aangezien trading een business is behoort een professionele voorbereiding op de handelsdag tot het dagelijkse huiswerk van een trader. Elke dag op de beurs is anders, niet alleen omdat elke dag specifiek nieuws wordt gepubliceerd maar ook omdat vanuit de Aziatische markten signalen komen die de Europese markten bij de handelsstart van de futures-beurzen (Euronext, Eurex, Liffe) kunnen beïnvloeden.

De invloed van New York en Tokio

Alleen de winnende kant in overweging genomen

Het is logisch dat iedere trader op zoek is naar strategieën met een hoog winstpotentieel. Hoe hoger de winst, hoe sneller mijn rekening zal groeien. Tenminste dat is de veronderstelling. Dat bij deze gedachtegang slechts één kant van de munt wordt overwogen, is iets dat vaak wordt vergeten. Iets professioneler gaan systeem-ontwikkelaars met de materie om. Hun gegevens tonen binnen enkele seconden de keerzijde van de potentiële winst: de maximale drawdown.

De maximale drawdown

Drawdown wordt vaak onderschat

Drawdown correct evalueren

Een drawdown correct inschatten is zeker één van de moeilijkste opgaves van  een trader. Het hoeft nauwelijks worden gezegd dat ervaring hier een belangrijke rol speelt. Een trader die al tien jaar dezelfde strategie verhandelt zal een plotselinge drawdown beter kunnen beoordelen als een trader die er maar net mee begonnen is. In de meeste gevallen kan men bij een dreigende drawdown van een voorbijgaande fase spreken waarin de strategie gewoon minder goed presteert.

Verschillende oorzaken voor drawdowns

Verlies is informatie

Geen enkele trader heeft graag verlies. Rationeel weten ze natuurlijk dat verlies erbij behoort maar de meeste handelaren proberen om verlies te vermijden. Zij doen dit door een over-optimalisering van hun strategieën en door het over-analyseren van grafieken. Hoewel het toch voor iedereen duidelijk is dat de kans op winst of verlies op lange termijn bij 50% ligt. Is dit inzicht eenmaal doorgedrongen dan zou de volgende stap kunnen betekenen verlies  als informatie zien over de markt.

De vraag of je nu beter kiest voor daytrading of swingtrading is reeds lang gekend onder traders. Kunnen we de vraag misschien wat objectiever bekijken? Natuurlijk kan dat. Elke trader die ervaring heeft opgedaan in beide handelsstijlen, ontdekt natuurlijke argumenten voor zijn stijl. Feit is dat elke stijl een ander soort trader naar voor brengt. Daarom is het zinvol om de verschillen, de pro’s en contra’s van daytrading en swingtrading op een rijtje te zetten. Dat willen we in deze artikelreeks proberen. 

Voor- en nadelen van daytrading

Nadat we in het eerste deel van deze artikelreeks de vraag hebben behandeld of je beter kiest voor daytrading of swingtrading, willen we nu elke handelsstijl wat dieper uitspitten. We bekijken de voor- en nadelen. Het doel moet zijn dat elke nieuwkomer op de beurs een overzicht heeft van wat hij kan verwachten als hij een beslissing neemt. 

Voordelen van daytrading

Voordelen van swingtrading

Swingtrading is veel eenvoudiger aan te leren en uit te voeren dan daytrading.
De handelstransactiekosten liggen veel lager dan bij daytrading, aangezien er minder trades worden geplaatst.

De swingtrader heeft veel meer tijd om trades te analyseren en dan een positie in te nemen. Daarom brengt swingtrading veel minder stress met zich mee dan daytrading. Er is veel minder risico op een burn-out.

Kosten versus opbrengst

Nu we de voor- en nadelen van daytrading en swingtrading hebben overlopen (artikel twee en drie van deze reeks), is het misschien zinvol om een besluit te trekken. Het is eenvoudig: er zijn traders die zich aangetrokken voelen tot daytrading (zeer veel), en traders die eerder gaan voor swingtrading (eerder weinig). Beginners kiezen meestal eerst voor hetgeen dat hun natuurlijk de meeste winst belooft. Meestal is dit daytrading.

Zijn vrouwen betere traders?

Een psychologisch spel

Trading is op de eerste plaats een psychologisch spel. Dat weet iedereen die er al langer mee bezig is. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat vooral die traders succesvol zijn die een klare kijk op hun eigen emoties blijken te hebben, en niet te sterk door deze worden beheerst.

Minder fouten